گؤزل آياقلارين سيرري
هر قادين، بدنينين سينهلردن سونرا ان چوخ دقتي جلب ائدن حيصهسي اولان آياقلارينين دا قوسورسوز گؤرونمهسيني ايستر. بودور متخصصلرين، معجزه آياقلارا صاحب اولماق اوچون تؤوسيه ائتديگي مشقلر.
آشاغيداكي مشقلري سيرايلا و ايفاده ائديلن مدتلر ايله تطبيق ائدين. گونده 20 دقيقهنيزي آييراراق داها گوجلو و قوسورسوز گؤرونن آياقلارا صاحب اولا بيلرسينيز. بئلهليكله بويورون؛
گزركن توپوقلارينيزا باسماق يئرينه بارماق اوجلارينيزا باسماغي عادت ائدين، توپوقلارينيزي يئره ديَديرمهدن گئتمهيه چاليشين. بو، گؤودهنيزين بير آز اؤنه اييلمهسينه و بوتون قيچينيزين، خصوصيله ده اويلوك سومويونون اؤن قيسيمينين ايشيني تعمين ائدر. بو شكيلده 5 دقيقه گئدين.
ساغ آياغينيزلا ايرهلي دوغرو بؤيوك بير آدديم آتين. ساغ ديزينيزين دوغرو بير بوجاقلا بوكولمهسي لازيمدير. داها سونرا سول قيچينيزلا دا بؤيوك بير آدديم آتين. يئنه بدنينيز ايرهلييه هوجوم ائدر مؤوقئسينده اولسون. يئنه بارماق اوجلارينيزلا قاچيشين؛ اما ايرهلي دوغرو هر آدديمينيزدا ديزلرينيزي مومكون اولدوغو قدر يوخاري چكمهيه چاليشين. توپوقلارينيزي يئره ديَديرمهيين. بئلهجه بالديرلارينيزي جدي شكيلده ايشلتميش اولارسينيز. 30 سانييه حركت ائدين، 30 سانييه استراحت ائدهرك بئش دفعه بو حركتي تكرارلايين.
بارماق اوجلارينيزدا قاچماغا داوام ائدين، آنجاق بو دفعه هر آدديمينيزدا توپوقلارينيزي اومبانيزا ديَديرمهيه چاليشين. بالديرلارينيزين آرخا قيسيميني ايشلهدن بو حركتي 30 سانييه آرا وئرمكله،2-3 دقيقه مدتينده 5 دفعه تكرارلايين.
آرديني اوخو
ان سرعتلي شكيلده ساچ اوزاتما قايداسي
وسايطلر:
1 چاي ايستكاني سوموك ايليگي
1 قهوه فينجاني حقيقي زئيتونياغي
1 ادد بئپانتئن آمپولاسي
ياريم شوشه بادام ياغي
1 ادد يومورتا
حاضرلانماسي:
سوموك ايليگيمي؟ بو نه دير؟ دئيهسن بونو هاردانسا ائشيتميشم. قسسابا گئدهرك تخمينن ايكي پارچا سوموكدن ايليگيني چيخارتديريب آلين. ائوه گلديگينيزده سو دولو بير قازانين ايچينه، باشقا بير قاب ايچريسينده ايليگي قوياراق اريدين. عكس حالدا سويا قاريشار. ياغ مؤوقئسينه گلديكدن سونرا آتشدن آلين. ديگر بوتون وسايطلرله بيرليكده قاريشديرين.
ايستيفادهسي:
قاريشديرديغينيز بوتون وسايطلري ساچ ديبلرينيزه ماساژ ائدهرك يئديزديرين. ديبدن اؤجا دوغرو دارايين. بوتون وسايطي ساچينيزا سورتدوكدن سونرا ياخشيجا قاريشديرين. ان آز 25 دقيقه گؤزلهيين. تك سئوگيلينيزله گؤروشهجهيينيز يا دا ائوه قوناق گلهجيي زامان ائتمكدن چكينين.
ايلك آي هفتهده بير، ايكينجي آي ايكي هفتهده بير، اوچونجو آي ايسه آيدا بير دفعه ائتمهنيز كيفايتدير. بو عمليات سونراسيندا گؤردوكلرينيزه اينانمايجاقسينيز. بيزدن سؤيلهمهسي..
آرديني اوخو
درينيزي طراوتلنديرن ماسكالار
ايشلهين قادين آغير ايش رئژيميندن سونرا اؤزونه واخت آييرماغا تنبلليك ائتديگي اوچون بدنله بيرگه اوز دريسي ده يورغون اولور.
لاكين بو 2 آسان حاضرلانان اوز اوچون ماسكا واختيميزي آلمادان دريميز اوچون چوخ گؤزل قيدا اولاجاق.
1- جي ماسكا
برابر ميقداردا ليمون سويو، كؤك سويو و قاتيغي قاريشديرين اوز درينيزه چكيب 15 دقيقه ساخلاديقدان سونرا ايليق سو ايله اوزونوزو يويون.
2- جي ماسكا
1 ادد اورتا بوي كارتوف
1 چاي قاشيغي آلما سيركهسي
1 چاي قاشيغي زئيتون ياغي
كارتوفو رندلهييب اوزرينه آلما سيركهسي و زئيتون ياغي علاوه ائديب قاريشديرين. قاريشيغي اوزونوزه چكيب 20 دقيقه گؤزلهديكدن سونرا ايليق سو ايله اوزونوزو يويون.
هر 2 ماسكاني هفتهده 2 دفعه ائتمكله 1 آيا درينيزين نئجه طراوتلي و گؤزل اولدوغونو حيسس ائدهجكسينيز.
آرديني اوخو
دوغرو شامپون نئجه سئچيلمهلي
داها جانلي و پارلاق ساچلارا صاحب اولماغي هر بير قادين ايستر،آنجاق ساچلارا قوللوق ائديلمهسي مؤوضوسوندا نه ائتمهلي اولدوغونو بيلمير.
مثلا،سئچديگيميز شامپونون ساچيميزين احتياجيني قارشيلاييب قارشيلاماديغينا نئچه نفر فيكير وئرير؟تسوف كي،بو سايي چوخ دئييل.بس ساچ كرئميني ايستيفاده ائدركن دقت ائديلهجك خصوصيتلردن نه قدر خبردارسينيز؟بوتون بو سواللارا بيوبلاس ساچ قوللوق مصلحتچيسي عجزاچي اؤزدن قاسيموغوللاري جاواب وئردي.ساچا قوللوقدا دقت ائديلمهسي لازيم اولان خصوصيتلر و ماراقلانيلان مؤوضولار...
دوغرو شامپون نئجه سئچيلير؟؟؟
نورمال ساچلار اوچون شامپونلار،ساچلي درينين نم و ياغ ميقداريني تارازلايير.سئبوم (ياغ) ايستئهسالي چوخ اولمايان ساچ تيپلري اوچون اويغوندور.ساچلارينيزي يودوقدان 24 ساعت سونرا ياغلانما اولمورسا نورمال ساچ تيپينه اويغون شامپوندان ايستيفاده ائديلمهليدير.
ياغلي ساچلار اوچون شامپونلار،ساچ دريسيندهكي سئبوم ديَري چوخ اولانلار اوچون اويغوندور.هر گون و يا گون آشيري ايستيفاده ائتديكده ساچداكي ياغ ديَرلريني تارازلاشديرير.هم ده ساچداكي سئبوم ديَرلريني نورماللاشديران بو شامپونلار ساچداكي ستاتيك ائلئكتريگي آزالدير.
بويالي ساچلار اوچون شامپونلار،قورو،گوجدن دوشموش،قاليجي ساچ بويالاري،رنگ آچيجيلار،كيميوي ماددهلر،حدديندن آرتيق فئنلنميش و فيزيكي اولاراق ضرر گؤرموش ساچلار اوچون اويغوندور.يئنيلنمه و باخيم اؤزلليگي باخيميندان اينكيشاف ائتديريلميش فورموللارييلا ساچلارين ايتيرديگي نمي گئري قايتارير.
ضعيف و گوجدن دوشموش ساچلار اوچون شامپونلار،موختليف سببلردن ساغليغيني قورومايان و يا ايتيرميش گوجلو باخيم ايستهين ساچلار اوچون اويگوندور.كرئملي فورموللاري سايهسينده ساچلارين آسان آچيلماسينا كؤمك ائدركن تمير ائديجي و جانلانديريجي خصوصيتلري ايله گوجلو بسلييجي باخيم ساغلار.
ياغلي ساچلارا كرئمسيز شامپون:كرئملي شامپونلار ياغلي ساچلاردان باشقا هر ساچ تيپينين موختليف احتياجلارينا گؤره فورمولا ائديلميش و باخيم خصوصيتي اؤن پلانا جيخان محصوللاردير.ياغلي ساچلارا صاحب اولان اينسانلارين كرئملي شامپوندان ايستيفاده ائتمهسي ساچلارين داها تئز ياغلانماسينا سبب اولور.
هفتهده بير ماسكا:ساچ ماسكالاري تمير ائديجي زولاللار،ساچلارين آسان دارانماسينا كؤمك ائدن،پارلاقليغيني آرتيران يا دا نملنديريجي ماددهلر داشيييرلار.ماسكالاري حامامدا 2-3 دقيقه ساخلاماق لازيمدير.هفتهده بير دفعه ائتمك يئترليدير.
ساچ كرئمي ساچ اوجلاريندا،يوخسا ساچ ديبلرينده ايستيفاده ائديلمهليدير؟:شامپون ايستيفادهسينين داواميندا ان چوخ احتياج حيسس ائتديگيميز محصوللار ساچ باخيم كرئملري،ماسكالار،سولو ساچ كرئمي و ساچ شكيللنديريجيلردير.تركيب اولاراق،بو محصوللارين په ديَري ساچ دريسينه اويغون دئييل.بو سببله سادهجه ساچ اوجلارينا وورولماليدير.ساچ ديبلرينه وورولماسي تؤوسيه ائديلمير.په ديَري و 100% بيتكيسئل اولان ساچ تؤكولمهسينه قارشي كؤمك ائدن كرئملري ساچ ديبلرينه وورماق،ساچلاري كؤكدن اؤجا بسلهيهرك احتياجي اولان باخيمي تعمين ائدهجكدير.بو تيپ كرئملر،ساچلارا كئچميش گوجونو قايتاراجاق و داها راحت دارانماسينا كؤمك ائدهجكدير.
آرديني اوخو
هر دؤش خستهليگي خرچنگ دئييل
قادينلارين چوخو تئز-تئز دؤش آغريلاريندان شيكايت ائدير. چوخ قورخولو اولان دؤش آغريلارينين خرچنگ خاريجينده ده خئيلي چوخ سببي اولا بيلر. پروف. در. عبدالله ايغجي، دؤش آغريلارينين نؤولريني و بو آغريلارين قارشيسيني نئجه آلا بيلهجهيينيزي آشاغيداكي كيمي ايضاح ائدير.
دؤش آغريسي، قادينلاردا ان چوخ شيكايتلنن آغريلاردان بيريدير. آغري بير و يا ايكي دؤشده فرقلي درجهلرده اولا بيلر. بو آغريلارين آنجاق 15-20%-نين موعاليجهيه احتياجي واردير. دؤشده آغري شيكايتي ايله حكيمه مراجعت ائدن خستهلرين ان بؤيوك قورخوسو خرچنگ اولما احتيماللاريدير. اصلينده دؤش آغريسي ايله خرچنگ آراسيندا بيرباشا علاقه يوخدور. دؤشده آغرينين سببي، دؤشون اؤزوندن قايناقلانان پاتولوگييالار اولدوغو كيمي دؤش اطرافينداكي عضله، اويناق و سوموكلرده يارانان خستهليكلر ده اولا بيلر.
دؤشده دؤورو (مئنوستراسييا ايله علاقهلي) و قئيري-دؤورو (مئنوستراسييا ايله علاقهسي اولمايان، داواملي) اولماق عذره ايكي تيپ آغري ميدانا گلير.
دؤورو آغري
دؤش هورمونلاري هسساس بير آغريدير. آيباشي دؤورلريندن (مئنوستراسييا) سونرا يومورتاليقلاردان سئكرئسييالانان اؤستروژئن (اؤستروژئن هورمونو قيزلاردا بويون اوزانماسينا، قادين تيپينين ميدانا گلمهسينه و دؤشون بؤيومهسينده ايشتيراك ائدير. سسين اينجه اولماسي، دوداقلارين بؤيومهسي و قادين تيپي اومبا ميدانا گلمهسيني اؤستروژئن تعمين ائدير. قيزلاردا قول آلتي و گئنيتال اورقان اطرافينداكي توكلنمه يومورتاليقدان سئكرئسييالانان كيشي تيپي هورمونلار (آندروژئنلئر) سايهسينده اولار. اؤستروژئن هورمونو قادينلاري اورك خستهليگيندن قورويار و قان خولئستئرولونو آزالدار) و پروگئستئرون هورمونو، (پروگئستئرون بدنده مايئ ييغيلماسي و قاباريقليقلارين اهميتلي بير سببيدير. بونون سببي دوز عضلهلرده بوشالما و باغيرساقلاردا بو سببله قاز ميدانا گلمهسيدير)، دؤشو سود وئرمهيه حاضرلايار. بو هورمونلار، دؤشدهكي سود كاناللارينين و سود يارادان هوجئيرهلرين بؤيومهلرينه و چوخالمالارينا سبب اولور. بو سببدن مئنوستراسييادان اول، دؤشده سو ييغاراق و دؤشون هجميني آرتيراراق گرگينلييه سبب اولور. مئنوستراسييانين باشلاماسييلا بيرليكده دؤش ايچينده يارانان ستروكتورلار تكرار نورمال اؤلچوسونه گئري دؤنر. دؤشدهكي بو هوجئيره چوخالمالاري و دؤش فورماسينين هجمينين بؤيويوب كيچيلميسي نتيجهسينده فيبروكيستيك ستروكتورلار (آغري، يانما حيسسي و دؤشده كوتلهلرين اله گلمهسي ايله اؤزونو گؤسترن فيبروكيستيك ديَيشيكليكلر) ميدانا گلر. آيباشيدان اولكي دؤورده دؤشده گرگينليك و آغري نورمالدير. مئنوستراسييانين باشلاماسييلا بيرليكده آغري و گرگينليك ايتر. بضا آغريلارين شدّتي آرتا بيلر. دؤش آغريلارينين 70-80%-اي بو شكيلده حيسس اولونور. عموميتله 30-40 ياشلاريندا داها چوخ گؤرونن دؤورو آغريلارين سببلري آراسيندا هورمونال (اوستروژئن و پروگئستئرون) ديَيشيكليكلر، آيباشي نيزامسيزليقلاري، پرولاكتين هورمونونون آرتماسي (كيشيلر جينسي علاقه زاماني اورقازم اولاركن اونلارين اورقانيزمينده فيزيكي يورغونلوقلا برابر هم ده احوال-روحيهني قالديران و يوخو گتيرن پرولاكتين آدلي هورمونون سويهسينين آرتماسي اونلارين جينسي علاقهدن سونرا يوخويا گئتمهسينه سبب اولور. قادينلاردا ايسه تام عكسينه اولاراق جينسي علاقه زاماني پرولاكتين هورمونو ايله برابر جينسي ايستيي آرتيران اوكسيتوسين هورمونو دا ايفراز اولونور)، دوغوم ايداره ائدن هبلر، كليماكس دؤورونده هورمون رئپلاسما موعاليجهسي (دوغوش قابيليتينين ايتديگي 48-55 ياش آراسي دؤوره "كليماكس" آدي وئريرلر)، سترئس، كدر، دوزلو يئمك، چوخ كوفئ ايچمك و ياغلي يئمكلر ايشتيراك ائدر.
آغرييلا علاقه دار توصيهلر:
دؤشو آلتدان دستكلهين اويغون بوستهالتئر ايستيفاده ائتمك،
دوزلو يئميي آزالتماق،
كوفئ ايچميي آزالتماق،
ياغلي يئميي آزالداراق ليفلي قيدا و مئيوه يئميي آرتيرماق،
كؤكلمهمك، چوخ گزمك و ايدمان ائتمك.
دؤورو آغرينين موعاليجهسي:
دؤشده يارانان آيباشي اولي دؤورو آغريلارينين 20%-ني درمانلا موعاليجهيه احتياجي واردير. آسپيرين، پاراسئتامول و يا آنتيفيلوژيستيك درمانلار (يانغيني و قيزديرماني آزالدان)، آغرينين آزالماسيندا تأثيرلي اولارلار. ب1، ب6 و ائ ويتامين پرئپئراتلاري و ماهود چيچيينين ياغي (ائوئنينگ پريمروسئ اويل)، دؤشده راحتليغي تعمين ائدير. بروموكريپتين، دانازول كيمي درمانلار دا چوخ لازيملي اولدوغو زامان ايستيفاده ائديلر آنجاق بو جور درمانلارين چوخ جدي يان تأثيرلري واردير.
قئيري-دؤورو آغري (نونپئرييوديك)
قئيري-دؤورو آغري آغري، دؤشده آيباشي دؤورلريله علاقه دار اولمادان ميدانا گلير. آغري، دؤشون موعيين بير بؤلگهسينده حيسس ائديلر و عموميتله 40-50 ياشلاردا گؤرولر. آغري بضا قولدا، چيگين و يا قول آلتيندا دا حيسس ائديلر. آيريجا چيگين، قول و يا عضلهده يارانان خستهليكلردهكي آغري دا دؤشده حيسس ائديلر. زده، دؤشده سرعتلي بؤيوموش ماكروكيستلر، فيبروادئنوم، دؤش ايلتيهابلاري، سود كانالي اطرافيندا يارانان ايلتيهابلار و سترئس دؤشلرده ياغ نئيروزو ميدانا گلمهسي دؤشده آغرييا گتيريب چيخارار. آيريجا عضله آغريسي، چيگين اويناغينداكي رئوماتيزما خستهليكلردن قايناقلانان آغريلار دؤشده ده حيسس ائديلر.
قئيري-دؤورو آغرينين موعاليجهسي
موعاليجهلر آغرينين تيپينه گؤره ديَيشيلر. بؤيوموش كيستلرين آسپيراسيونو، (تنففوس يولونداكي نفس بوروسو ياخود آغجييردهكي مايئ و يا قاتي بير ماددهنين عميلمهمهسي) دؤش ايچينده بؤيوين كوتلهلرين عملياتلا چيخاريلماسي، دؤش ايچينده و يا سود كانالي اطرافينداكي ايلتيهابلارين آنتيبيوتيك درمانلارلا قورودولماسي، سترئسين گتيريب چيخارتديغي آغريلار اوچون آنكسييوليتيك درمانلار آلينماسي (جانليلاردا سترئسسله يارانان علامتلري آرادان قالديران درمان)، عضله آغريسي و يا رئوماتيزما سببلري ايله باغلي دؤش آغريلاريندا ايستيقامتلي موعاليجه ائديلمهسي بونلاردان بعضيلريدير.
آرديني اوخو
جاوان قالماغين يوللاري
چوخ يئمهيين
قبول ائديلميش گوندهليك 2500 كالوري عوضينه 1500 كالوري ايله كئچينمهيه جاليشين. بونونلا سيز هوجئيرهلرينيزه دوشن يوكو 50 فايزه قدر آزالتميش و اونلارين آكتيوليگيني تعمين ائتميش اولارسينيز. چونكي، نه قدر يوكلهنيرسه اونلارين يئنيلنمهسي بير او قدر تئزلشير (هوجئيرهلر تئزلشديكجه بئله دئمك اولارسا اونلارين اورقانيزمده تزلنمهسي ليميتي واختيندان اول بيتير) بونونلادا اورقانيزمين خستهليكلره و ميكروبلارا قارشي گوجو آزالير.
قيدا راسيونونوز ياشينيز اويگون اولماليدير
مثلا ياشي 30-دان يوخاري اولان قادينلار قوندهليك قيدالارينا آز ميقداردا قارا جيير و قوز لپهسي داخيل ائتمكله قيريشلارين يارانماسيني 10 ايلهدك لنگيده بيلرلر. 40 ياشيندان يوخاري قادينلار ايسه داها جوخ تركيبينده بئتاكاروتين (يئركؤكو، يومورتا ساريسي و ساير ساري رنگلي قيدالارين تركيبينده اولان نارينجي-ساري رنگلي پيقمئنت) اولان قيدالار قبول ائتمهليدير. بو ياشدا اولان كيشيلر ايسه تركيبينده سئلئن ماددهسي اولان پئندير و قارا جيير كيمي قيدالار قبول ائتمهليديرلر. خاطيرلاداق كي، سئلئن سترئسسين قارشيسيني آلان ان ائففئكتيو مادده حساب اولونور. 50 ياشيني اؤتموش اينسانلارين قيدا راسيونونون اساسيني ايسه ماقني ايله زنگين عرضاقلار توتماليدير. عومرونو ياري ائتميش اينسانلارين همچينين باليق و ديگر دنيز محصوللاريندان ايستيفاده ائتمهسي ده واجيبدير. جونكي بو محصوللار اورك-دامار خستهليكلرينين قارشيسيني آلير و قانين دؤورئتمهسيني انگللهين سببلري آرادان قالديرير.
ايش اينسانين جؤوهريدير
آتالارين يوز ايللر اول دئديكلري بو مثل گونوموزده علمي تجروبه ايله ثبوتا يئتيريليب. بئله كي، تدقيقاتلار نتيجهسينده معلوم اولوب كي، آكتيو حيات طرزي سورن اينسانلاردا قوجالما و آرتيق چكي پروبلئمينه ديگرلرينه نيسبتن 80 فايز آز راست گلينير. يئري گلميشكن قئيد ائدك كي، اورتا ياشلاريندا فيزيكي ايشلرله مشغول اولان اينسانلار ياشلاري اؤتدوكده بئله فورمالاريني قوروماق اوچون بعضي “آغير” ايشلرله مشغول اولماليديرلار. مثلا يئر بئللئمك، اودون قيرماق و س. شهر يئرلرينده ياشايانلار ايسه بو ايشلري پييادا گزينتيلرله ده عوض ائده بيلرلر. بير ماراقلي مقامي دا دقتينيزه چاتديرماق ايسترديك: تدقيقاتلار نتيجهسينده موعيين ائديليب كي، ديريژورلار، فيلوسافلار، رسساملار و روحانيلرده قوجالما پروسئسي داها لنگ گئدير. بو ايسه همين پئشهلرين هله ده سيرلي قالان مقاملاريدير.
اؤز تاييني تاپ
قوجالمانين قارشيسيني آلان ان ائففئكتيو واسطهلبدن بيري ده قريبه ده اولسا سئوگي و نوازيشدير. عاليملر موعيين ائديبلر كي، سئون اينسانلارين اورقانيزمي ائندوفين ماددهسي ايفراز ائدير كي، بو ماددهني ده قئيري رسمي اولاراق خوشبختليك هورمونو آدلانديريرلار. ائندوفين ايممون سيستميني گوجلنديرير و اينسان سيماسينا قئيري-آدي خوشبختليك جيزگيلري قاتير. اودور كي، قوجالماق ايستهمهينلر اؤز ياخينلاريندان سئوگي و نوازيشلريني اكسيك ائتمهمهلي، گونده هئچ اولماسا بير نئچه دفعه ديللرينه “سني سئويرم” كلمهسيني گتيرمهليديرلر.
عقيدهنيزده مؤحكم اولون.
حياتدا شعورلو شكيلده ياشايانلار عكس قوتبده دايانانلارا نيسبتن داها آز دئپرئسسييا و روح دوشگونلويو ايله اوزلشيرلر. چونكي اونلار اؤز يوللاريني اؤزلري سئچيرلر و هر هانسي بير وئرركن اونون بوتون منفي و موسبت طرفلريني دوشونورلر. ائله بو سببدن ده حتي ان پيس وضعيته دوشدوكده بئله اونا اولجهدن حاضرليقلي اولورلار.
اؤز يولو و عقيدهسي اولماييب حياتين آخاري ايله گئدنلرده ايسه قوجالما و دئپرئسسييا حاللاري داها تئز باش وئرير. ستاتيستيكا دا گؤسترير كي، اينتيهار حاللارينين اكثر حيصهسي محض بو تيپ اينسانلارين پايينا دوشور.
حركت حياتدير
تدقيقاتلار نتيجهسينده ثبوتا يئتيريليب كي، گوندهليك اولاراق 8-10 دقيقه ايدمانلا مشغول اولان اينسانلاردا قوجالما داها گئج باش وئرير. چونكي موتمادي حركت ائتمكله 25-30 ياش آراسيندا اورقانيزمده كسيلمهلي اولان بوي هورمونونون ايفرازي مدتيني خئيلي اوزاتماق مومكوندور. بو زامان بويونوز آرتماسا دا اينكيشاف پروسئسي ان آزي 5 ايل آرتيق داوام ائدهجك.
سرين اوتاقدا ياتين
بئين الخالق حكيملر قروپونون تاپينتيلاريندان بيري ده ياتاق اوتاغينداكي هرارتين قوجالمايا تأثيري ايله باغلي اولوب. اونلار آيدينلاشديريبلار كي، 17-18 درجه هرارت اولان اوتاقدا ياتان شخصلرده قوجالما پروسئسي داها لنگ گئدير. عاليملر بونون سببيني مولاييم ايقليمده اورقانيزمده ماددهلر موباديلهسينين داها لنگ گئتمهسي ايله ايضاح ائديرلر. پروسئسين لنگ گئتمهسي ايسه هوجئيرهلرين تئز قوجالماسينين و تلف اولماسينين قارشيسيني آلير. سرين هاوا عاملي همچينين مولاييم ايقليملي رئگيونلاردا ياشايان اينسانلارا دا تأثير ائدير. بئله كي، اورتا ايقليم قورشاغيندا ياشايان اينسانلار ديگر ايقليم شرايطينده ياشايانلارا نيسبتن داها گئج قوجالير و اوزونؤمورلو اولورلار.
كئفينيزدن قالمايين.
بضا حكيملر موعيين خستهليكلره مئيللي اولان اينسانلارا هر هانسي بير ايشي گؤرميي و يا قيداني قبول ائتميي قاداغان ائديرلر. قريبه ده اولسا بئين الخالق حكيملر قروپو اؤز كوللئقالارينين بو تيپ تؤوسيهلريني ده اينساني قوجالدان اينساني قوجالدان عامللر سيراسينا داخيل ائديرلر. اونلارين فيكرينجه قاداغالارا رغمن بعضي واختلاردا اونلاردان كنارا چيخماق لازيمدير. چونكي قاداگالار عادتا دادلي و شيرين قيدالارا عايد ائديلير. و بو زامان اينسان نفسي ايله حكيم مصلحتي آراسيندا سئچيم ائتمهلي اولور – نفسي شكديگي يئميي ايستسه ده حكيم قاداگاسي اونون قارشيسيني كسير. بو قارشيديرما ايسه اينساندا عسسب، سترئسس و پسيخولوژي گرگينليك يارادير. سؤزوگودن عامللر ايسه قوجالمايا آپاران اساس سببلردن حساب اولونور. اودور كي، بضا حكيملرين قويدوقلاري قاداغالارا رغمن نفسينيزين ده سؤزونه باخماليسينيز. آنجاق بير شرطله كي، بو عادت حاليني آلماسين.
حيسسلرينيزي گيزلتمهيين
اؤزونو دايم هر شئيده تقسيرلي بيلمك و حياتين بوتون اوغورسوزلقلاريندا يالنيز اؤزونو گوناهلانديرماق دا قوجالماغا و قورخونج خستهليكلره موبتلا اولماغا سبب اولور. حكيملر بئله اينسانلارا بير آز “بيوئج” اولماغي، هر شئيي اوركلرينه ياخين بوراخماماغي مصلحت گؤرورلر. پسيخولوقلارين فيكرينجه اينسان شادليغيني و عصبيليگيني بيروزه وئرمهليدير. حيسسلريني قلبينده بوغان اينسانلار حياتدا دايم اوغورسوزلوقلف قارشيلاشير، سئوگيلريندن مهروم اولور و دايم ازيليرلر. بوتون بونلار ايسه سون نتيجهده اونلاردا پسيخيكا پوزغونلوغو، روح دوشكونلويو و سترئسس يارادير.
بئينينيزي مشق ائتديرين
عادتا ذهني ايشله مشغول اولانلارين تئز قوجالمالاري حاقدا فيكير سؤيلهنيلير. لاكين سون تدقيقاتلار بونون عكسيني ثبوت ائدير. سن دئمه عقلي اينسانين قوجالماسينا و پئشه خستهليكلرينه موبتلا اولماسينا اونون هانسي ايشله مغول اولماسي تأثير ائتمير. پئشه خستهليكلرينين سببي ايسه ايشه حددن آرتيق آلوده اولدوقدا و يا امك گيگييئناسينا عمل ائتمهديكده يارانير. اودور كي، “ذهني ايش اينساني قوجالدير” دئييب بئينينيزي پاسسيولشديرمهيين. هم ده ذهني ايش دئديكده تكجه علمي ايش نظرده توتولمور. بئيني پاسسيو ساخلاماماق اوچون دوكاندان آلوئر ائدركن يئكون قييمتي حسابلاماغينيز دا كيفايت ائدير. ذهني مشغوليتين ان ساده يولو ايسه كروسسوورد حل ائتمكدير. بونونلا سيز هم بوش واختينيزي ثمرهلي كئچيرر، هم ده اؤزونوزو و بئينينيزي قوجالماقدان قوروموش اولارسينيز
آرديني اوخو
گوندهليك حيات طرزيميز نئجهدير؟
1.درينين وضعيتيني ياخشيلاشديرماق اوچون.قهوه و قيرميزي شراب اوز دريسي دامارلاريني گئنيشلنديرير،همچينين دري پيگينين سئكرئسيياسيني گوجلنديرير و ايلتيهابا گتيريب چيخارير.تركيبينده يوكسك كونسئروانت و بوياق ماددهسي اولان محصوللار دئرتامينين يارانماسينا يول آچير.درينين تميز اولماسي اوچون سادالاديغيميز ايچكيلردن ايمتينا ائديب راسييونونوزا لوبيا (تركيبيندهكي زولال بيتيشديريجي توخومالارين برپاسينا كؤمك ائدير)،قيزيلباليق،زئيتون ياغي (ياغلي تورشولارين تأثيري آلتيندا اورقانيزمي نم ساخلايير) و كسميك (سئلئن منبعييدير،يعني ان واجيب آنتيتوكسيناتير) علاوه ائدين.
2.مئنستوراسييا اؤنجهسي سيندرومون يونگوللشمهسي اوچون.آغير مئنستوراسييا اؤنجهسي سيندروم زاماني آغريكهسيجيلر چوخ واخت كؤمك ائتمير.بو پروبلئمي يالنيز دوزگون قيدالانماقلا آرادان قالديرماق اولار.گونده 1-2 قرام كالسيوم قبول ائتديكده بو سيمتومپلار 48%-دك آزالير.بئلهليكله ،اورقانيزمي كالسيوملا تعمين ائتمك اوچون هر سحر 1 يومورتا (27مق)،ناهار واختي برك پئندير (300مق) يئمهنيز مصلحت گؤرولور.
3.نفهسي طراوتلنديرمك اوچون .آغزينيزدان گلن پيس قوخونون سببي ديلده و ديشلر آراسيندا ييغيلان باكتئرييالاردير.تأسف كي،نانهلي ،تركيبينده شكر اولان كونفئتلر اونلارين سايينين داها دا چوخالدير.ياپون عاليملرينين فيكرينجه ،قاتقيسيز طبيعي يوقورتلار نفسده اولان سولفاتين درجهسيني آشاغي سالير و دئزودوراسييا ائففئكتي وئرير.
4.ديرناقلارين مؤحكملنديريلمهسي اوچون.اگر ديرناقلارينيز تئز-تئز سينير و باخيمسيز گؤرسهنيرسه ،موطلق گوندهليك راسييونونوزو بير داها گؤزدن كئچيرين ،بلكه يئديگينيز محصوللارين تركيبينده زولال چاتيشمازليغي وار.24 ساعت عرضينده يئديگينيز يئمكلرين تركيبينده ان آزي 45 مق زولال اولماليدير.بونا گؤره ده مئنيويا هيند تويوغو،مال اتي،گؤبلك علاوه ائدين.همچينين لپهني ده اونوتمايين،اساساً يئرفينديغيني،چونكي او،ديرناقلارين ساغلامليغينا موسبت تأثير ائدن كالسيوملا زنگيندير.
5.ساچلارينيزين مؤحكم و پاريلتيلي اولماسي اوچون.ساچ تؤكولمهسينين سببي آدي سينك چاتيشمامازليغي دا اولا بيلر.گونده جمعي 8 قرام سينك قبول ائتمكله بو پروبلئمين اؤهدهسيندن گلمك مومكوندور،بونون اوچون كراب و ياشيل نوخود يئمك كيفايت ائدير.همچينين ساچلارين پارلاق اولماسي اوچون ات،باليق و يارما يئمهنيز مصلحتدير.يارما قيدالانديريجي ماددهلرين هزميني ياخشيلاشديران توخومانين اساس منبعييدير.ساچ ديبينين مؤحكمليگي اوچون ايسه موطلق گونون سونوندا ياشيل چاي ايچمهنيز واجيبدير.
6.باش آغريسيندان آزاد اولماق اوچون.اگر تئز-تئز باش آغريسيندان اذيت چكيرسينيزسه ،او زامان پئندير،سيتروس مئيوهلري،چيپس،قيرميزي شراب ،پيوه و شامپاندان ايمتينا ائدين،چونكي اونلار دامار گئنيشلنمهسينه سبب اولور.بو حالدا دامارلاري دارالدان توند شكرلي قارا چاي ،طبيعي قهوه ايچمهنيز مصلحتدير.حكيملرين تدقيقاتينا گؤره باش آغريلارينا سبب اورقانيزمده اولان ماقنئزيوم آزليغيدير.داها چوخ ماقنئزيوم هيند لپهسي و قاباغين قوورولموش تومونون تركيبيندهدير.اونلاري سالات و شوربالارا دا علاوه ائتمك اولار.
7.ايدماندان سونرا عضلهلرده عمله گلن آغريدان قورتولماق اوچون.سحر ايدماندان سونرا سيييق يئيين.سيييغين خئيي آرتيق تستيقلهنيب.اوستيندهكي تئخاس اونيوئرسيتئتينين عاليملري الدن دوشموش وئلوسيپئدچيلره بير نئچه هفته عرضينده يالنيز يالنيز ياغسيز سودده بيشميش سيييق يئميي تؤوسيه ائديبلر.معلوم اولوب كي،دنلي بيتكيلر عضلهلرين برپاسي اوچون ستيمول يارادير و اونلارين ائنئرژي احتياطيني آرتيرير.آلبالي شيرهسي آنتوسيان و آنتيتوكسينات ايله زنگيندير، بو دا يورغونلوق و سويوقلامانين قارشيسيني آلير.
آرديني اوخو
چوخ اينسان وار كي،"نه دير بو عاغيل ديشلريندن چكديگيم؟" جوملهسي ايله شيكايتلنمهسين.عاغيل ديشلري ديگر آدلارييلا(8 نؤمره، 20 ياش ديشي،
wيسدوم تووته وس )كيمي پروبلئملي ديشلر حالينا گلمهيه باشلادي و آرتيق خالق آراسيندا بو ديشلرين ايشه ياراماديغي و چكيلمهسي لازيم اولدوغو كيمي دوشونجهلر گئدهرك ياييلماقدا و چوخ سايدا دا اوپئراتيف فعاليتلرله بو ديشلر چكيلمكدهدير.عاغيل ديشلري هاردا يئرلشير؟
اساساً17-25ياشلاري آراسيندا چيخماگا باشلار.عاغيل ديشلري ديشلريميزين ان آرخاسينداكي بؤلگهده (سون ديشلر) اوستده و آلتدا 2 ادد اولماق عذره جمعي 4 ادددير.
عاغيل ديشلري نييه پروبلئم يارادير؟
بو ديشلرين آغيزدا قاليب قالماماسي موباهيسهليدير.اگر دوگرو وضعيتده چيخيرسا و اطراف توخومالارا ضرر وئرميرسه بو ديش يئرينده قالا بيلر. چنه سومويونه بيرلشميش و آنورمال وضعيتده اولان بير ديشين (رئنتگئنله موعيين ائديلميش) گلهجكده يول آچاجاغي ضررلر گؤز اؤنونه آليناراق چكيلمهسينه قرار وئريله بيلر.
عاغيل ديشلرينين چكيلمهسينه يول آچان حاللار هانسيلاردير؟
چوروك: توپورجك، باكتئرييا و يئمك قاليقلاري يئني چيخماقدا اولان ديشين آچديغي يووادا ييغيلاراق هم عاغيل ديشي هم ده يانينداكي آزي ديشيني تهلوكهيه آتار. بو تيپ چوروكلري موعيين ائتمك و موعاليجه ائتمك اولدوقجا چتيندير. آغري و اينفئكسييايا يول آچان و آبسئسله نتيجلنن آغير حاللار ميدانا گله بيلر.
ديشتي خستهليگي (پئريكورونيت): قيسمن چيخميش بير عاغيل ديشين ديشتينده باكتئرييا و يئمك آرتيقلارينين ييغيلديغي بير اينفئكسييا ييغيناغي اولور. بو وضعيت آغيز قوخوسو، آغري، اؤدئم و تريسموسا (آغزين تام آچيلا بيلمهمهسي حالي) سبب اولور.اينفئكسييا ليمفا سيستمي واسطهسي ايله ياناق و بويونا ياييلا بيلر.
تضييق آغريسي: آغيل ديشي چيخان زامان قونشو ديشلره تضييق ائديرسه،بونونلا علاقه دار دا آغري حيسس ائديله بيلر.بعضي حاللاردا بو تضييق آشينمايا گتيريب چيخارير.
اورتودونتيك سببلر: بير چوخ گنچ دايمي ديشلريندهكي ايريليكلري دوزلتمك اوچون اورتودونتيك موعاليجه آلير. عاغيل ديشلريني چيخما تضييقي ديگر ديشلره ده عكس اولوناجاغيندان ديگر ديشلرده ده بير حركتليليك اولور،ايريليكلر آرتا بيلير.
پروتئزللاقهلي سببلر: پروتئز حاضرلانماسي پلانلاشديريلان بير آغيزدا عاغيل ديشلئريني نظره آلماق لازيمدير. چونكي، عاغيل ديش چكيلديكدن سونرا ديَيشن آغيز قورولوشونا گؤره يئني بير پروتئز حاضرلاماق لازيم گلهجكدير.
كيستا عمله گلمهسي: رئتئنسييا اولموش بير ديشين سبب اولدوغو كيستا حاللارييلا دا قارشيلاشماق اولور. كيستا سوموك اريمهسينه، چنهنين گئنيشلنمهسينه و اطرافداكي ديشلرين يئر ديَيشديرمهسينه يا دا ضرر گؤرمهسينه سبب اولور.سوموك اريمهسينين قارشيسيني آلماق اوچون ديش چكيلمهلي و كيستا تميزلنمهليدير. نادير حاللاردا بو كيستا چوخ گئنيش اراضييه ياييلارسا شيشه چئوريله بيلر و يا چنه سومويونده اؤز-اؤزونه قيريلمالارا يول آچا بيلر.(باخين، ديش آبسئسي)
هئچ بير ناراحاتچيليق وئرمسه ده دوزگون ايستيقامتده اولمايان بير عاغيل ديش نه اوچون چكيلمهليدير؟
ديشين ايستيقامتينين دوزگون اولماماسي اينفئكسييا اوچون يئترلي بير سببدير. بئله بير حالدا بحث اولونان پروبلئملر ياشاناجاك. اوستهليك بو تيپ پروبلئملر قفلتن و گؤزلهنيلمهين بير زاماندا يارانيرلار.
عاغيل ديشلرين چكيلمهسي اوچون ان اويغون زامان نه دير؟
ايمپاجت- دوزگون ايستيقامتلنمهميش بير ديش شيكايت اولسون يا دا اولماسين 14 - 22 ياشلاري آراسيندا چكيلمهليدير. گنج ياشلارداكي اوپئراسييالار تئكنيكي اولاراق داها آساندير و ساغالما داها تئز اولور. 40 ياشدان يوخاري اوپئراسييالار چتينلشير . ياشين آرتماسييلا بيرليكده علاوه تأثيرلر ده آرتار و ساغالما مدتي اوزانار.
كسكين- آكتيو اينفئكسييانين اولدوغو حاللاردا (پئريكورونيت) ديش چكيله بيلر مي؟
چوخ زامان خئيير. اينفئكسييانين وار اولدوغو بير وضعيتده موداخيله ائديلرسئ اينفئكسييا اطرافا ياييلار، يارانين ساغالماسي گئچ و چتين اولار. لوكال آغيز گيگييئناسي، آنتيبييوتيكلئر و بضا ده قارشي چنهدكي عاغيل ديشين چكيمي ايله اينفئكسييا كونترول آلتينا آلينير.
ديگر ديش چكيملريندن فرقليديرمي؟
بلي،فرقليدير...
عاغيل ديشين مؤوقئيي،قورولوشو و اؤلچوسونه باغلي اولاراق تطبيق اولونان پروسئدورون چتينليك درجهسي ديَيشير. ساده بير چكيمدن سونرا يونگول شيشليك، آغري وئ قاناما اولا بيلر. داها اؤزئل ايشلملر گركديرن بعضي كومپلئكس چكيملر ده حياتا كئچيريله بيلمكدهدير..
بو چكيمين آرديندان -دري سوكئت- آدلانان ساغالما پروبلئمي يارانا بيلر. چكيم بوشلوغوندا قانييغيلما و آغري دا يارانا بيلر. بير نئچه گون ايچينده پروبلئم آرادان قالخير. ديش حكيمينين توصيهلرينه عمل اولوندوغو زامان بو جور حاللارلا قارشيلاشماماقدا اولار.
ياش آرتيقجا سوموك قورولوشو قالينلاشديغي و ائلاستيقليك آزالديغي اوچون ديش چكيمي چتينلشير،ساغالما گئجيكير.
اوپئراسييا سونراسي قوللوق
يارا يئري قورجالانماماليدير. يوخسا آغري، اينفئكسييا و يا قاناما اولا بيلر.
ايلك 24 ساعت عرضينده او طرف ايله چئينهنيلمهمهليدير.
ايلك 24 ساعت سيقارئت چكيلمهمهليدير. چونكي سيقارئت قاناماني آرتيريب ساغالماني چتينلشديرر.
توپورولمئمئليدير. يوخسا قاناما آرتار و لاختا يئريندن ترپنه بيلر.
قاناما كونترول ائديلمهلي. ائگر تيكيش آتيلماييبسا ستئريل بينتله تامپون قويولا بيلر. لاختا يارانماسي اوچون تامپون ياريم ساعت آغيزدا ساخلانيلماليدير. تامپون چيخاريلديقدان سونرا قاناما داوام ائديرسه يئني تامپون قويولماليدير.
شيشكينليگين كونترولو. اوپئراسييا سونراسي بؤلگهيه سويوق بير تامپون ايستيفاده اولوناراق قان دؤوراني ضعيفلهديلير و اوزون شيشمهسي انگللهنير. تامپونون تطبيقي بو جور اولماليدير: 20 دقيقه سويوق تامپون- 20 دقيقه آرا- تئكرار 20 دقيقه سويوق تامپون شكليندهكي فاصيلهلريه داوام ائديلير.
ايلك 24 ساعتدان سونرا هر 2 ساعتدا بير ايليك دوزلو سويلا آغزي قارقارا ائتمك لازيمدير. كاريشيق 1 ستكان ايليق سويا 1 چاي قاشيغي دوز علاوه ائتمكله حاضرلانير.
عاغيل ديشينين عملياتلا آلينماسي
پ.س. بو ياخينلاردا بو ديشدن چكديگيم اذيته گؤره سيزلرين ده معلوماتلانمانيزي و عاغيل ديشلريني سيرادان،بوش بير شئي سانمادان واختيندا تدبير گؤرمك لازيم اولدوغونو بيلمهنيزي ايستهديم.
قئيد: اؤز تجروبمدن،اونو دئييم كي،عاغيل ديشينيزي حكيملره موعاليجه ائتديرمهيه قالخيشمايين،چونكي،زامان ايرهليلهديكجه،ايلتيهابلانما پروسئسي ايله اوز-اوزه قاليرسينيز.بو ديشلرينيز چورودوسه،هئچ فيكيرلشمهدن چكديرين.
آرديني اوخو
اينسانليق تاريخينين باشلانغيجيندان اعتباراً وار اولان تجاووزكارليق، فردلر و اينسانلار آراسيندا قارشيليقلي تأثيره و جمعيته تأثير ائدن اهميتلي بير خصوصيتدير. كيشيلر ايسه فيزيكي هوجوم ائدير.
تراكيا اونيوئرسيتئتي (تو) تحصيل فاكولتهسي تحصيل علملري آنا علم ساحهسي معلم يرد. دوسئنت. در. دبيلقه آريجاك، كيشيلرين قادينلارا نيسبتن داها تجاووزكار اولدوغونو ايفاده ائدير.
يرد. دوس. در. آريجاك، اينسانليق تاريخينين باشلانغيجيندان اعتباراً مؤوجود اولان تجاووزكارليغين، فردي، اينسانلار آراسينداكي قارشيليقلي تأثيري و جمعيته تأثير ائدن اهميتلي بير خصوصيت اولدوغونو ايفاده ائدير.
ائكولوژي فاكتورلار و بيولوژي فاكتور
تجاووزكارليغين عموميتله “كيشينين ديگرينه يا دا اؤزونه ضرر وئرمه مقصديني ائهتيوا ائدن دويغو، دوشونجه و داورانيشلار بوتونو” اولاراق تعيين اولوندوغونو ايفاده ائدن يرد. دوس. در. آريجاك، تجاووزكارليقدا بيولوژي، فرده خاس پسيخولوژي و ائكولوژي فاكتورلارين تأثيرينين اولدوغونو قئيد ائتدي.
يرد. دوس. در. آريجاك، بونلاري سؤيلهدي:
“اقرئسسيوليك دويغوسونا بير چوخ فاكتور تأثير ائدير. تجاووزكارليق دويغوسونو، فيزيكي و اورقانيك ناراحاتليقلار، هورمونال ديَيشمهلر بيولوژي اولاراق فردين تجاووزكارليغا حاضر اولدوغونا تأثير ائدر. بعضي قادينلارين مئنوستراسييادان اول بير نئچه گونده سيخ بير حيرصليليك و عصبيليك دؤورونه گيرمهلري يا دا خسته اولان قادينين دؤزوم گوجونون ضعيفلهمهسي و حيرصليليك رئاكسييالاري وئرمهسي بونا نومونه اولاراق گؤستريله بيلر. آيريجا قادينين اوشاقليقدان اعتباراً ذهني، رومانتيك، اجتماعي و پسيخوسئكسوال اينكيشافي اؤيرنمهلري، گؤتوردويو مودئللر، تجروبهلري، حادثهلره يوكلهديگي معنا، گؤزلهمهلري تجاووزكارليق مئيلينه و نؤعنه تأثير ائدن اهميتلي فردي فرقليليكلري يارادير.”
دؤزوم و هؤوسلهسيزليك
تجاووزكارليغي آرتيران ايستيقامتده ائكولوژي خبردارليقچيلارين هر كسده عيني تأثيره صاحب اولماسالار دا عموميتله سترئسس يارادان موعيين خبردارليقچيلار اولدوغونو ايفاده ائدن يرد. دوس. در. آريجاك، “خوسوسيله سس-كوي، ايستيليك، هاوا چيركليليگي فيزيكي سترئسس يارادانلاردير. سس-كويون چتينليك وئريجي و مانعه تؤرهديلمهيه قارشي دؤزومه آزالديجي تأثيري واردير” دئدي.
يرد. دوس. در. آريجاك، جينسيتين تجاووزكارليق اوزرينده تأثيري آراشديرمالاريندا جينسيت گئنلرينين و هورمونلارينين تجاووزكارليغي تأثير ائتديگينين تعيين اولوندوغونو ايفاده ائدهرك، بونلاري قئيد ائتدي:
قادين پاسسيو اولاني سئچير
“اراشديرمالار نتيجهسينده كيشيلرين قادينلارا نيسبتن تجاووزكارليق دويغوسونون داها اؤن پلاندا اولدوغو موعيين اولونموشدور. آراشديرما نتيجهلرينين جينسيته گؤره آناليز ائديلديگينده، كيشيلرين قادينلارا نيسبتله داها يوكسك باجارما، آوتونوملوق، ليدئرليك و تجاووزكارليق احتياجينا صاحب اولدوقلاري تثبيت ائديلميشدير. اصلينده كيشيلرين داها دوغرودان، آكتيو و فيزيكي تجاووزكارليغا يؤنلديكلري، قادينلارين ايسه بيلواسيته، پاسسيو و شيفاهي تجاووزكارليغي سئچديكلري دوشونوله بيلر. نتيجه اولاراق تجاووزكارليغين جينسيته گؤره فرقليلشمهسي، گئنئتيك و هورمونال اساسلي اولماق عذره، فردين اجتماعيلشمهسي و اؤيرنمهلري نتيجهسينده يارانماقدادير.”
يرد. دوس. در. آريجاك، تجاووزكارليغين دوغوشدان گلن قئيري-شعوري بير داورانيش اولدوغونو، آنجاق تجاووزكارليغي اورتايا چيخاران فاكتورلارين ايسه پسيخولوژي و اجتماعي فاكتورلار اولدوغونو يازاراق، “تجاووزكارليق داورانيشي آغيرليقلي اولاراق اؤيرنمهلريميز نتيجهسينده اولماقدادير. بو باخيمدان تجاووزكارليق موتيوينين ايدمان، صنعت و اينتئللئكتواللا مشغول اولماق شكلينده يؤنلنديريلمهسي هم فردين هم ده جمعيتين فايداسينا اولاجاقدير” دئيه دانيشدي.
آرديني اوخو
"اينديكي عاغيليميز اولسايدي"-بونو هئچ دوشونموشوكمو؟!
اينديكي عاغيليم اولسايدي، مثلا بو ياشيمدا صاحب اولدوغوم معلوماتلارلا 18-20 ياشيما دؤنه بيلسيديم دئينلريميز نه چوخدور. اينديكي عاغيليم اولسايدي، دونياني بارماغيمين اوجوندا چئويررديم، دئيه دوشوننلريميز، بو آندا بيلديكلريمله نهلر ائدرديم دئيه دريندن آه چكنلريميز، هئييفلنهرك “اه او ايللر” دئيه دوشوننلريميز…حقيقتن ده نئجه ده گؤزل اولاردي، كئچميشه معلوماتلا بضاميش اولاراق دؤنسك. موس دئمهدن مصطفييي باشا دوشسك. كئچميشده ائده بيلمهدييلريميز اوچون پئشمانليق حيسسي كئچيرديگيميز نه وارسا اونلارين شعوروندا اولاراق او ايللره دؤنسك و اسكيكلريميزي تاماملاساق.
بضا ده كئچميشه قارشي حيسس ائتديگيميز حسرت او قدر آغيرليق تشكيل ائدر كي، بير آن زامان دايانسا و او ايللره دؤنمك ايستهيريك. بوتون سئوديكلريميز يئنه بير يئرده اولسا، اؤلموش ياخينلاريميزين اولكي وضعيتلري، او دادينا دويماديغيميز گونلر قوللاريني بيزه آچسا. بير آدديم آتساق و هله ده حسرتيني چكديگيميز گئري دؤنمهسي مومكونسوز اولان گونلريميزه دؤنسك.
اصلينده ان چوخ حسرتينده اولدوغوموز ايللر ده ائله اوشاقليق ايللريميزدير.چوخ پيس ايللر كئچيرميش اولساق بئله داريخاريق يئنه ده. داريخديغيميز شئي، ياشاديغيميز منفيليكلر، يوخسوللوغوموز دئييل. اوشاق اولماغين معصوميتي،ائتمك ايستهييب لاكين ائده بيلمهديكلريميزدير. يا دا آناميزين بيشيرديگي كئكسين قوخوسو، آتاميزين يوكسك سسي، قارداشيميزلا دالاشماغيميزين ايلنجهسيدير.
او ايللرده بيزيم اوچون معناسي اولمايان نه وارسا،ايللر كئچديكجه و ياشيميز آرتديقجا معنا و ديَر كسب ائدير. هر دفعه اوشاقليق ايللريندن صؤحبت آچيلاندا دانيشيقلار، بورنوموزون اوجونو سيزيلدادان حادثهلر هفيف گولومسهمهلرله بير دفعه ده ياد ائديلر.
هر آنيني ‘اينديكي عاغيليم اولسايدي' جوملهسي بو گونه باغلايار يا دا ‘كاش كي' دئيريك. ' كاش كي، آنام،آتام ياشاسايدي، كاش كي او سؤزو دئمسيديم، كاش كي مكتبيمي بيتيرسيديم، كاش كي اونونلا ائولنسيديم (يا ائولنمسيديم)، كاش كي بيلسيديم، كاش كي، كاش كي، كاش كي…..
هميشه قلبيميزين بير قيراغيندا كئچميشه صفر ائتمهيين، كئچميشده قالميش گونلره گئري دؤنمهيين حسرتي و خيالي وار. اينديكي عاغيليم اولسايدي، آه بو بيلديكلريمله او ايللره گئري قاييتسايديم….
اما گؤرهسن او ايللره دؤنمك حقيقتن ده گؤزلهديگيميز و اوميد ائتديگيميز قدر گؤزل اولارديمي؟ خوشبخت اولارديقمي بو گونه قدر الده ائتديكلريميزله، اؤيرنديكلريميزله او ايللرين قاپيسيني دؤيمهيه؟ ‘ او زامان باخاق، ائي ناشيليقلاريم، ائي سهولريم، ائي حيات منه كؤهنه اويونلاريني اوينا گؤرك ايندي نئجه اويناييرسان؟' دئمك اصلينده هميشه اولماسيني گؤزلهديگيميز شئيلرديرمي؟ هئچ دوشوندونوزمو؟
تسووور ائدك كي 30 ياشيميز وار، يا دا 40 ياشيميزا نرديوان سؤيكميشيك. ان چوخ داريخديغيميز دا مكتب دؤورونه عايد گؤزل يولداشليقلار، چكيلن كوپيالايار(شپارقالكالار)، درسدن قاچمالاردير. او زامانلار او قدر جاوانيق كي، عاغيليميزدا هئچ بير پيس نيت يوخدور، يالنيز يولداشلاريميزلا خوش واخت كئچيرميي دوشونوروك.
و بيردن آرادان كئچن بو قدر ايلده الده ائتديگيميز بوتون تجروبهلر، هميشه آرزو ائتديگيميز او ايللره و او ياشا دؤنوروك. سورپريزه باخين، بدن ياشيميز 15-17 اما روح ياشيميز، حيات ياشيميز 35-40. بو قدر تجروبه ايله بيرليكده او ايللره دؤنمهيين نسه بير ماراغي وارمي؟ صينيف يولداشيميزين بيزه باخيشينين آردينداكي مقصدي آرتيق بيلميش اولاجاغيق. جيبيميزده بير كولا پولو يا اولار يا اولماز، يان صينيفدهكي يولداشيميز دا بيزه باخيرمي دئيه دوشوندويوموز زامانلا، قيرخ ايلين ياشانانلاري آراسيندا داغلار قدر فرق وار.باخ او فرق حياتيميزدا اصلينده بيزي چوخ شئيين فرقينه وارديرار. و امين اولون هئچ ده جذبئديجي دئييل ايللر اوله گئري دؤنمك.
خاطيرهلره حياتينيزدا هر واخت يئر تاپا بيلرسينيز،اما، گئري دؤندويونوزده ياشانميش ايللر هئچ واخت اؤز يئريني تاپا بيلمز. ايندي يئنه ده دوشونمهيه داوام ائدك. دوشونك كي، او چوخ ايستهديگينيز ايللره گئري قاييتديق. ياخشي، بس مين بير چتينليكله قازانديغينيز و بو ياشا گتيرمك اوچون عومورونوزو وئرديگينيز بالالارينيز نه اولاجاق؟ سيز اولكي ايللره گئري دؤنركن اونلار حياتينيزدا اولماياجاق. ائوليليك گونونوز ده اولماياجاق، مكتبي بيتيرديگينيز گونده ده. بيلميرم چوخ سئويملي گؤرونورمو؟!اما بوتون او يوروجو، بئزديريجي واختلاري يئنيدن ياشاياجاقسينيز و نتيجهده نه الده ائدهجهيينيزي بيلهرك مشغول اولاجاقسينيز. اوستهليك ده او قدر يئتكين، او قدر بيلميش اولاجاقسينيز كي، ياشيدلارينيزين دانيشديقلاري سيزه گولونج گلهجك. اونلارين چوخ صاف اولدوقلاريني دوشونهجك و بلكه ده اؤزونوزه چوخ حيرصلنهجكسينيز؛ ' من نئجه بو قدر آخماق اولا بيلديم، بو سهولري نئجه ائده بيلديم؟' دئيهجكسينيز. ياشيدلارينيزين سيزي خاريجلهديكلريني گؤرهجكسينيز و كئچميشده ائتديگينيز صؤحبتلر سيزه اولكي حززي وئرمهيهجك. حتي سيخيلاجاقسينيز، بدبخت اولاجاقسينيز.
باخ اينديكي دؤورده ده بعضي اوشاقلارين ياشيدلاري آراسيندا خاريجلنمهسينين سببي ده بودور. او اوشاقلارين فرقينده اولما و نَييسه دركئتمه سويهلري او قدر يوكسكدير كي، ديگر اوشاقلارلا آرالاريندا هميشه اونسيت پروبلئملري اولور. هميشه آيدينولونماز اولان دا ائله اونلاردير. چونكي چوخلاريندان فرقليديرلر، حادثهلره فرقلي مؤوقئلردن ياناشارلار. اونلار دا داهي، اوستون، عاغيللي دئديگيميز اوشاقلاردانديرلار.
باخ ائله بو زامان داهيليكله دليليگين آراسينداكي اينجه خطت گيرر دؤورهيه. ايشين ماراقلي ياني بو اينجه خطت بير نئچه آي بوندان اول ده علمي باخيمدان تسديقلندي.
ماجاريستانداكي سئممئلوئيس اونيوئرسيتئتينده، علم آداملارينين آپارديقلاري آراشديرمالارين نتيجهسينه گؤره، ياراديجي فردلرده، پسيكوزلاردا و دئپرئسسييادا دا تأثيرلي اولان ‘نئورئگولين 1' آدي وئريلن بير گئن تاپيلديغي تثبيت ائديلدي. بو گئن، بئينين اينكيشافيندا بيرباشا تأثيرليدير و بو گئنين فرقلي بير نؤع ايسه شيزوفرئنييا و مانيك دئپرئسسييا كيمي خستهليكلرله علاقهليدير. بو سببدن ياراديجي اولان فردلرده آپاريلان تئستلرده ‘نئورئگولين 1' آدلي بو گئنه صاحب اولدوقلاري و عيني زاماندا دا دئپرئسيف شخصيت خصوصيتلري داشيديقلاري موعيين اولونموشدور.
بوتون بو علمي معلوماتلار بير يانا قالسين، سيز كئچميشه اينديكي تجروبهنيزله دؤنمهيه جهد ائتديگينيز زامان، او زامانكي يولداشلارينيزين سيزي آرالارينا بوراخمامالارينين سببي البته كي يئني فرق ائديلن بو گئن اولماياجاق. سيزين هر شئيي بيلمهيينيز، هميشه دوغرو اولان تخمينلرينيز، هله گئرچكلشمهدن بعضي شئيلري ان اينجه دئتالينا قدر تسووور ائده بيلهجك يؤنونوز هر كسي ناراحات ائدهجك. حتي عائلهنيز ده سيزين بو يؤنونوزدن ناراحات اولاجاق، چوخبيلميش اولاراق گؤرولهجكسينيز. خوشاگلمز بير دوروشونوز اولاجاق. اوستهليك دئيك كي دؤندونوز كئچميشه، بس بو گون چوخ سئوديگينيز، سيزين اوچون چوخ اهميتلي اولان اينسانلار نه اولاجاق؟ اونلاردان ايمتينا ائده بيلهجكسينيزمي؟ چونكي اصل حياتينيزي ميدانا گتيرن اينسانلار اونلاردير. سيز كئچميشده اونلاري تانيميردينيز و كؤهنهدن اونلاري تانيياجاغينيزي بيلميردينيز. اما بو گونكو عاغيلينيزلا، شعورونوزلا، معلوماتينيزلا كئچميشه دؤندويونوزده بيلميش اولاجاقسينيز. باخ ائله او بيلميش يؤنونوز هر كسي سيزدن، سيزي ده هر كسدن اوزاقلاشديراجاق. و ائله او آراداكي مسافهنين آدي تجروبهدير: سيزين حيات تجروبهنيزدير.
تجروبهلرينيزي ييغيشديريب بير كنارا قويا بيلمزسينيز، يوخموش كيمي داورانا بيلمزسينيز. چونكي بو گون سيزي سيز ائدن ده بوتون او ياشاميش اولدوغونوز حادثهلر و ايللردير. او تجروبه بو آنكي حياتينيزدا ايشه يارايير. كئچميشه دؤندويونوزده ايستيفاده ائده بيلمزسينيز. نه حيات سيزين اوميد ائتديگينيز حياتدير، نه ده سيز اولماغي گؤزلهديگينيز اينسانسينيز. او زامان ايندييه باخماق، بو آنين ديَريني بيلمك گؤزل اولار.
اينديكي عاغيلينيز اولسايدي، كئچميشده نه ائدردينيز سوالينا جاواب آختارماق يئرينه، اينديكي عاغيلينيزلا بو حياتينيز اوچون و بو گون نه ائده بيلرسينيز، پروبلئمينه وئرهجك بير جاواب تاپماليسينيز. جاوابينيز يوخدورسا دئمهلي هر شئي بوشدور.
من اؤز -اؤزومه هر گون، اينديكي عاغيليم اولسايدي نه اولاردي دئيه سوروشورام و ان چوخ دوننه گئديرم. بو پروبلئمين جاوابلاريني چوخالدا بيلديگيم قدر چوخالتماغا چاليشيرام. بو جاوابلار منه كئچميشده دئييل، ايندي لازيمدير. بير ده صاباحيما ايشيق توتماق اوچون جاوابلاريمين چوخ دقيق اولماسي لازيمدير. من دونندن بو گونه قازانديغيم، اوغرونا ايللريمي خرجلهديگيم هئچ بير شئيدن و هئچ كيمدن ايمتينا ائتمك ايستميرم.
اينديكي آغليم اولسايدي، بيليرم كي، بوتون سهولريمه و بوتون اسكيكلريمه باخماياراق من يئنه من اولارديم.
آرديني اوخو